Fighter Jet: బ్రిటన్ (యునైటెడ్ కింగ్‌డ‌మ్‌)కు చెందిన అత్యంత ఆధునాతన ఎఫ్-35బి స్టెల్త్ యుద్ధ విమానం ఒకటి కేరళలోని తిరువనంతపురం అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయంలో అత్యవసరంగా ల్యాండ్ అయింది. మూడు రోజులు గడిచినా సాంకేతిక లోపం కారణంగా విమానం అక్కడే నిలిచిపోయింది. ఈ పరిణామం స్థానికంగానూ, రక్షణ రంగ వర్గాల్లోనూ ఆసక్తిని రేకెత్తిస్తోంది.
అత్యంత సామర్థ్యం..
ఈ ఎఫ్-35బి షార్ట్ టేకాఫ్ అండ్ వర్టికల్ ల్యాండింగ్ (ఎస్‌టీఓవీఎల్) సామర్థ్యం గల విమానం. ప్రస్తుతం ఇండో-పసిఫిక్ సముద్ర జలాల్లో కార్యకలాపాలు నిర్వహిస్తున్న బ్రిటన్ రాయల్ నేవీకి చెందిన హెచ్‌ఎం‌ఎస్ ప్రిన్స్ ఆఫ్ వేల్స్ క్యారియర్ స్ట్రైక్ గ్రూప్‌లో భాగం. భారత నౌకాదళంతో సంయుక్త విన్యాసాలు ముగించుకున్న అనంతరం ఈ బృందం తిరుగు ప‌య‌న‌మైంది.
అయితే, తిరిగి వెళ్తుండ‌గా విమానంలో ఇంధ‌నం త‌క్కువైన‌ట్లు గుర్తించిన పైల‌ట్ ఆదివారం ఉద‌యం తిరువనంతపురం వైపు మ‌ళ్లించారు. ఈ విమానాశ్రయంలో దిగిన త‌ర్వాత అందులో సాంకేతిక లోపంత త‌లెత్తిన‌ట్టు గుర్తించారు. విమానం అత్యవసరంగా ల్యాండ్ అయిన మరుసటి రోజే, రాయల్ నేవీకి చెందిన ఏడబ్ల్యూ101 మెర్లిన్ హెలికాప్టర్ తిరువనంతపురం విమానాశ్రయానికి చేరుకుని, పైలట్‌ను తిరిగి ప్రిన్స్ ఆఫ్ వేల్స్ నౌకకు తరలించింది. దీనిని బట్టి చూస్తే, విమానం మరమ్మతులు పూర్తిచేసుకుని తిరిగి సముద్ర ఆధారిత కార్యకలాపాల్లో పాల్గొనడానికి ఊహించిన దానికంటే ఎక్కువ సమయం పట్టవచ్చని తెలుస్తోంది.
ఈ ఘటనపై భారత వైమానిక దళం కూడా స్పందించింది. తాము బ్రిటన్ విమానానికి అవసరమైన లాజిస్టికల్ సహాయాన్ని అందిస్తున్నామని, ఇటువంటి ఘటనలు “సాధారణమే” అని ఐఏఎఫ్ వర్గాలు తెలిపాయి.
లాక్‌హీడ్ మార్టిన్ సంస్థ రూపొందించిన ఎఫ్-35 యుద్ధ విమానాల కార్యక్రమం చరిత్రలోనే అత్యంత ఖరీదైనది, సాంకేతికంగా అత్యంత అధునాతనమైనదిగా పేరుపొందింది. ఇందులో పలు అంతర్జాతీయ భాగస్వాములు కూడా ఉన్నారు. రాయల్ నేవీ ఉపయోగిస్తున్న ‘బి’ వేరియంట్ విమానాలు, కాటపుల్ట్ వ్యవస్థలు లేని విమాన వాహక నౌకల నుండి కూడా టేకాఫ్, ల్యాండింగ్ చేయగలవు. రాడార్ కళ్లకు చిక్కకుండా తప్పించుకోగల సామర్థ్యం, అత్యాధునిక సెన్సార్ ఫ్యూజన్ టెక్నాలజీ ఈ విమానం ప్రత్యేకతలు. అయితే, ఈ కార్యక్రమం తరచూ అధిక వ్యయం, సాంకేతిక సమస్యల కారణంగా విమర్శలను ఎదుర్కొంటూనే ఉంది. ముఖ్యంగా ఎఫ్-35బి వేరియంట్‌లో లిఫ్ట్ ఫ్యాన్ సిస్టమ్, వర్టికల్ ల్యాండింగ్ వ్యవస్థకు సంబంధించిన సమస్యలు అప్పుడప్పుడు తలెత్తుతున్నట్లు గతంలో వార్తలు వచ్చాయి. ఇటీవల ఇజ్రాయెల్ వైమానిక దళం తమ ఎఫ్-35 విమానాలను ఇరాన్ భూభాగంపై కీలక ఆపరేషన్లలో ఉపయోగించడం గమనార్హం.
ప్రస్తుతానికి, ఈ బ్రిటిష్ యుద్ధ విమానం తిరువనంతపురం విమానాశ్రయంలోనే నిలిచి ఉంది. సాంకేతిక లోపాన్ని సరిదిద్దడానికి ఎంత సమయం పడుతుందనే దానిపై స్పష్టత రావాల్సి ఉంది.
